Baakse Beek wint Gelderse Prijs voor Ruimtelijke Kwaliteit
De vakjury: “Na het extreme weer van de afgelopen jaren is vrijwel iedereen ervan overtuigd dat water leidend moet zijn bij ruimtelijke opgaves. Maar het principe ook daadwerkelijk in de praktijk brengen is een tweede. Volgens de jury is De Baakse Beek een voorbeeld van een project waarbij het water echt leidend is. Het waterschap kiest hier niet voor pappen en nathouden, maar voor een grondige aanpak van het hele beeksysteem, waarbij niet alleen de verdroging wordt aangepakt. Ook de biodiversiteit en het cultuurhistorische landschap liften mee. Dankzij het herstel van de natuurlijke beekloop en landschapselementen is de omgeving voor recreanten aantrekkelijker geworden.”
Landgoederenzone Baakse Beek, gemeente Bronckhorst
In het stroomgebied van de Baakse Beek en Veengoot, vanaf iets ten zuidoosten van Ruurlo tot iets ten westen van Vorden, is in dit landelijk gebied met hoge natuur- en landschapswaarden water belangrijk. Het zijn de landgoedeigenaren die stap voor stap het voortouw nemen samen met het waterschap. Een 1e uitvoering was in september 2020 gereed, op de Wildenborch. Een 2e uitvoering is sinds juni 2022 op ’t Medler aan de gang. Deze wordt begin 2023 afgerond. Het doel is om komende jaren elk jaar minimaal 1 project of landgoed in uitvoering te nemen waar veel partijen betrokken bij zullen zijn.
In de Landgoederenzone Baakse Beek zijn landschap en de natuurlijke ontstaanswijze van het gebied leidend in het watersysteemontwerp. Het agrarisch landgebruik past zich aan aan de mogelijkheden en beperkingen van het natuurlijk bodem- en watersysteem. Daarbij is het opzettelijk onder water zetten van een gebied een vorm van watervoorraadbeheer. Kwel, broekbos en klimaatbestendige beplanting en opgeleide beken zorgen ervoor dat het gebied beter beschermd is tegen het veranderende klimaat.
Enkele cijfers van landgoed ‘t Medler: 300 hectare herinrichting watersysteem, waarvan 30 hectare nieuwe natuur. Ongeveer 100 hectare vrijwillige kavelruil pachtgronden. Ruim 2 kilometer beekherstel (Kaderrichtlijn Water). Vele kilometers primaire watergangen ondieper gemaakt of gedempt. Circa 3 kilometer nieuwe landschapsvolgende, zeer ondiepe geulen gegraven. Herstel cultuurhistorische elementen zoals opgeleide beek met aquaducten en herstel landschapselementen zoals lanen en heggen.
Meer dan voorheen zal gebiedsontwikkeling moeten starten bij het leidend laten zijn van de bodem- en watersystemen. Met aandacht voor én gebruikswaarde (agrarisch gebruik, biodiversiteit), én toekomstwaarde (klimaatbestendig in meerdere opzichten) én belevingswaarde (landschap, natuur, cultuurhistorie). Eindresultaat voor de Baakse Beek en omgeving: kleinschalig landschap met water, bossen, open natuur, landbouw, kastelen en lanen versterkt.
Ingezonden door Astrid Stokman, Waterschap Rijn en IJssel