Ruimtelijk Perspectief Achterhoek

Landelijk gezien komen veel opgaven op ons af, de ruimte komt onder druk. Ook in de Achterhoek moeten we plek vinden voor voldoende woningen én de energietransitie waarbij we water en natuur herstellen en landbouw duurzamer maken. Bovendien de leefbaarheid van onze regio behouden. Daarvoor werken we aan een Ruimtelijk Perspectief Achterhoek. Zodat we het landschap dat wij koesteren, goed door kunnen geven aan degenen die wij koesteren.

Een doorkijk naar ons toekomstlandschap
Het perspectief is een doorkijk die we tegen het licht van nieuwe ontwikkelingen en actualiteiten blijven houden; voor de langere termijn, voorbij 2030. Het geeft invulling aan de kracht van de regio en voeding aan de keuzes die we moeten maken. Niet alles kan en niet alles kan overal. Het Ruimtelijk Perspectief Achterhoek geeft koers aan toekomstige keuzes die invloed hebben op ons landschap en hoe we er wonen, werken en recreëren. Daarnaast biedt het houvast en richting in de afstemming met provincie en Rijk over de keuzes die zij (gaan) maken voor ons landschap.

Wie begeleiden het proces?
Voor een goede balans zijn keuzes nodig. Die bereiden we voor met vele anderen in onze 3O-samenwerking (Ondernemers, Organisaties en Overheden). Te beginnen bij de acht gemeenten in de Achterhoek en Waterschap Rijn en IJssel. Bestuurders daarvan werken samen in de Stuurgroep Ruimtelijk Perspectief Achterhoek. Provincie Gelderland neemt eveneens deel in de Stuurgroep vanuit haar regisseursrol in de ruimte.  –> Lees hier het interview met Emmeke Gosselink, voorzitter van de stuurgroep en wethouder in gemeente Bronckhorst.

Planning en proces – in stappen naar een eerste Ruimtelijk Perspectief Achterhoek
Voor de uitwerking wordt twee jaar de tijd genomen, toewerkend naar een eerste Ruimtelijk Perspectief Achterhoek in november 2025. We nemen meerdere belangrijke stappen, die we inhoudelijk uitwerken met verschillende betrokkenen. Onder andere in gebiedsateliers en die in de stuurgroep Ruimtelijk Perspectief Achterhoek steeds worden besproken.

Stap 1: Inspiratie uit winnend Achterhoeks landschapsontwerp
De Achterhoek deed mee aan de Eo Wijersprijsvraag 2022/23 onder landschapsarchitecten én won met een prikkelend, vernieuwend landschapsmodel Aardkundig Fundamentalisme: ‘Het aardkundig fundament van de Achterhoek raakt met elke ontwikkeling verder uit zicht. De afgelopen decennia is een landschap ontstaan waar regenwater te snel wordt afgevoerd, de natuur alleen door Europese regels beschermd kan worden, de infrastructuur het land splijt en de woningbouw natuurlijke processen frustreert en gronden claimt die beter voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden. Een Achterhoek waar wij willen wonen gaat daarentegen uit van een landschap dat in balans is met de aarde en waar water, natuur, landbouw, infrastructuur en wonen geïntegreerd zijn.’ Dit model wordt tot en met mei 2024 verder uitgewerkt, om als eerste ‘openingsbod’ te dienen voor de discussie over hoe ons toekomstige landschap eruit moet gaan zien: Stap 1 in bovenstaande planning en waarin wij ons momenteel bevinden.

Passend in de landelijke en provinciale ruimtepuzzels
Het Rijk heeft de 12 provincies aangewezen om de ruimtelijke opgaven uit te werken met de gemeenten, regio’s en waterschappen. Het gaat om een koers voor de komende 20 tot 30 jaar in de nieuwe nota Ruimte van het Rijk. Daarin worden bestaande afspraken opgenomen, zoals de Woondeal. Zie bovenstaande afbeelding hoe het proces cyclisch blijft doorlopen:

• De gemeentelijke omgevingsvisies en het Ruimtelijk Perspectief Achterhoek blijft voeding geven aan de beleidskaders van de andere overheden.
• Provincie Gelderland heeft in samenwerking met ons het ‘Regioarrangement Achterhoek’ opgesteld, waarin bestaand beleid op alle ruimtelijke opgaven is samengebracht en met een agenderend hoofdstuk richting de toekomst. Het regioarrangement is cyclisch van aard en wordt minimaal om de twee jaar geactualiseerd.
• Het regioarrangement Achterhoek vormt samen met de regioarrangementen van de andere 6 regio’s in Gelderland de basis voor een Gelders ‘ruimtelijk voorstel’ dat de Provincie aanbiedt bij het Rijk. Zie ook meer info op de website van provincie Gelderland.
• De ruimtelijke voorstellen van de 12 provincies zijn de basis voor afspraken tussen Rijk en provincie over de ruimtelijke opgaven en landen in een ruimtelijk arrangement. De 12 ruimtelijke arrangementen in Nederland landen in de nieuwe nota Ruimte van het Rijk.