Asielzoekers aan het werk om de Achterhoekse economie te verrijken – het kán

Veel vacatures bij bedrijven in de Achterhoek blijven onvervuld, ook de komende jaren. Hoe mooi zou het dus zijn als kansrijke asielzoekers uit onze regio (en daarbuiten) snel aan het werk kunnen bij Achterhoekse bedrijven? Sinds 2024 mogen zij namelijk onbeperkt werken. En veel van hen kunnen én willen ook heel graag aan het werk. Daarom draait nu het pilotproject Snelle Start voor Asielzoekers in de Achterhoek.

Perspectief op werken, wonen en wortelen in de Achterhoek

Saskia van Erkelens, projectleider: “We willen met dit project asielzoekers perspectief bieden op werken, wonen en wortelen in de Achterhoek. Tegelijkertijd helpen we werkgevers aan broodnodige arbeidskrachten. Zo krijgt de integratie van nieuwkomers een stimulans en kunnen ze sneller een volwaardige bijdrage aan onze maatschappij leveren.” De pilot is een samenwerking tussen werkgevers, het COA, intermediairs, (vak)opleiders, WerkgeversServicepunt Achterhoek, Werkcentrum Achterhoek, gemeenten, werkleerbedrijven en het Rijk.

Start in Winterswijk

De pilot is gestart met een testfase in het asielzoekerscentrum (azc) in Winterswijk. Het doel is om uiteindelijk zo’n 30 asielzoekers versneld aan werk in de Achterhoek te helpen. In eerste instantie richt de pilot zich op werkgevers in de sectoren techniek en zorg, maar kansen in andere ‘tekortsectoren’ worden niet uitgesloten. Drie intermediairs zijn betrokken: Seesing Flex, Jaws en TipTop Personeelsdiensten.

Eigenaar Joshua Dekker van TipTop Personeelsdiensten werkt al sinds 2023 met asielzoekers: “Meerdere bewoners van het azc in Winterswijk stapten uit zichzelf binnen om te vragen of er werk was. Met een beetje extra inspanning heb ik negen van hen succesvol kunnen bemiddelen naar een (tijdelijke) baan in de productie, logistiek en schoonmaak. Daar zijn we samen met hun werkgevers supertrots op en blij mee natuurlijk.” Zijn kennis en ervaring brengt hij graag in het pilotproject in: “Ik sta nog steeds verbaasd over de hoeveelheid talent dat naar Nederland komt. Zonde om dat niet te benutten!”

Pionier en expert tegelijk

Dekker dook in de complexe regelgeving die Nederland hanteert voor asielzoekers. “Om een azc-bewoner aan het werk te laten gaan, is er inderdaad uitzoek-, regel- en papierwerk te doen. Er moet een tewerkstellingsvergunning worden aangevraagd bij het UWV en de azc-bewoner moet bijvoorbeeld minstens 6 maanden onderweg zijn in de asielaanvraag. Ook moet de bewoner een geldig W-document (ID-bewijs) hebben”, somt hij op. Hij heeft zich uitgebreid in de materie verdiept en is heel wat ervaring rijker. Je kunt hem zowel pionier als expert noemen. Dat is precies de reden waarom Saskia van Erkelens contact met hem heeft gezocht met de vraag of hij zijn kennis wil inbrengen in het pilotproject.

Dekker weet uit ervaring hoe belangrijk werken is voor de integratie van nieuwkomers. “Ik vraag: Wat is je ervaring, wat kun je, waar heb je gewerkt? In de textielindustrie? In de IT? In de productie? Mooi, ik zoek een bedrijf dat jouw ervaring en capaciteiten waarschijnlijk goed kan gebruiken. En we gaan er samen naartoe, zodat jullie kennis kunnen maken.”
Hij ziet dat veel werkgevers enige koudwatervrees hebben: Hoe zit het met de taal? En de werkcultuur? “Daar kan ik het nodige over vertellen om zo eventuele bedenkingen weg te nemen. Ja, het vraagt iets meer tijd en aandacht dan bij een reguliere werknemer. Bijvoorbeeld: azc’ers moeten zich soms onverwacht maar verplicht melden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst waar de vergunningaanvraag in behandeling is. Ook hebben sommigen traumatische gebeurtenissen achter de rug of zijn somber omdat ze hun geliefden missen. Het is goed als de werkgever dat in z’n achterhoofd houdt. Werken en meedoen is ook daarom zo belangrijk voor hen. En ik kan je verzekeren: het zijn echt supergemotiveerde werknemers. Ze doen enorm hun best, werken hard en zijn loyaal.”

TipTop ontzorgt

Nadat de azc’er eenmaal is gestart met werken, zorgt Dekker voor begeleiding. Hij wil daarmee de werkgever optimaal ‘ontzorgen’: “Als er dan een arbeidsovereenkomst uitrolt, wil ik natuurlijk dat het vanaf dag één goed gaat. Ik help iemand op weg en begeleid hem of haar tot in de details: ‘Heb je je dienstrooster voor volgende week gecheckt? Heb je je werkgever verteld dat je je elke maandagochtend bij het COA moet melden waardoor je misschien iets later kunt starten? Of dat je om een bepaalde reden een korte periode niet kunt werken?’ Het zijn kleine, maar essentiële dingen die de doorslag kunnen geven. Ik houd een vinger aan de pols totdat ik zie dat het soepel loopt. En ook daarna staat mijn deur altijd open voor vragen, van beide kanten.”

Van aanbodgericht naar vraaggericht

Projectleider Saskia van Erkelens schetst de achtergrond van het project. “Het is een eerste poging om te kijken hoe vraag & aanbod voor deze specifieke doelgroep bij elkaar kan komen in de regio. Waar we naartoe willen én moeten, is meer vraaggericht denken, dus vanuit het bedrijfsleven en sectoren als bijvoorbeeld de zorg. Het is immers duidelijk waar de Achterhoek om staat te springen: meer personeel in tekortsectoren zoals techniek, zorg en logistiek. Maar dan wel werknemers die zich langer kunnen en willen binden aan een werkgever. Zodat duurzame groei en ontwikkeling van de economie mogelijk is. Daarvoor heb je ambassadeurs nodig, in de vorm van werkgevers die voorop willen lopen. Die begrijpen dat mee-investeren in groei en ontwikkeling door bijvoorbeeld goede begeleiding op de werkvloer, vakgerichte trainingen en taalcursussen, nodig is. Vanuit de pilot kunnen we hiervoor ondersteuning bieden. Ook andere werkgevers moeten geleidelijk vertrouwen krijgen in zo’n aanpak.”
Van Erkelens vervolgt: “Om het in eerste instantie ‘behapbaar’ te houden, zijn we klein gestart in Winterswijk. Uiteindelijk willen we, vraaggericht op basis van vacatures, kansrijke talenten uit de groep asielzoekers en met perspectief op duurzaam werk laten landen in de Achterhoek. Voor werkgevers ligt hier een mooie kans, laten we die samen benutten.”

Succesvol aan de slag

Eén van de succesvol door Dekker bemiddelde asielzoekers is Genesis, die tweeënhalf jaar geleden vluchtte uit zijn geboorteland Nigeria en sindsdien in Winterswijk woont. Hij is nog in afwachting van een verblijfsvergunning. Dekker: “Genesis kwam niet één keer, maar elke week vragen of ik werk voor hem had. Over motivatie en doorzettingsvermogen gesproken! Uiteindelijk vond ik een baan voor hem bij DSDF, een internationaal logistiekbedrijf met vestigingen over de hele wereld. Het gaat prima, zowel zijn werkgever als hijzelf zijn dik tevreden.”

Meer weten over de pilot of als werkgever een kans bieden aan gemotiveerde asielzoekers? Neem contact op met projectleider Saskia van Erkelens, tel. 06-14 71 48 63, s.vanerkelens@arbeidsmarktregioachterhoek.nl