‘Er wordt te vaak gedacht: is dat wel wat voor jou?’

Hoe Femme Tech Achterhoek meiden een realistisch en inspirerend beeld van techniek wil geven — van de basisschool tot aan de eerste baan.

De technieksector kampt al jaren met krapte. Terwijl de uitdagingen in mobiliteit, duurzaamheid, digitalisering en zorg zich opstapelen — en daar technisch personeel voor nodig is — blijft één groep grotendeels onbenut: vrouwen. In de Achterhoek wil men daar iets aan veranderen. Daarom werd vorig jaar de stichting Femme Tech Achterhoek opgericht.

Femme Tech brengt techniek dichterbij. Bij jonge meiden, bij scholen, bij ouders én bij bedrijven zelf. “We willen het beeld van techniek verbreden,” zegt Anne Marie Willemsen, voorzitter van de stichting. “Veel meisjes sluiten dat pad vroegtijdig af. Niet omdat ze het niet kunnen, maar omdat ze zich er niets bij kunnen voorstellen. Of erger: omdat hun omgeving zegt dat het niets voor hen is.”

Een idee groeit uit tot beweging

Het idee voor Femme Tech ontstond al eerder. Samen met onder anderen Jolien Heeman (Van Raam) merkte Anne Marie dat technieklessen op basisscholen vaak werden gegeven door vrouwelijke gastdocenten uit de Randstad. Mooi dat dit gebeurde — maar waarom niet door vrouwen uit de regio?

Binnen no-time lag er een lijst vol namen van vrouwen uit de Achterhoek die in de techniek werken en hun ervaring wilden delen in de klas. Rond dezelfde tijd ontstond ook een ander initiatief: een oproep van Harold Vulink om een soort ambassadeursgroep in de technische sector te creëren. Die twee sporen kwamen samen in de oprichting van Femme Tech.

Het bestuur bestaat inmiddels uit vijf vrouwen met stevige wortels in de sector én in de regio. Samen zetten ze zich in om techniek toegankelijker te maken voor meisjes en jonge vrouwen — van basisschool tot eerste baan.

Vier momenten waarop meiden afhaken

Femme Tech richt zich op vier sleutelmomenten waarop meisjes vaak afhaken in hun (mogelijke) technische loopbaan:

1. Basisschoolleeftijd: Het moment waarop de eerste beelden van beroepen ontstaan.
2. Onderbouw VO (klas 2-3): De profielkeuze, die vaak bepalend is voor de richting.
3. Beroepsonderwijs (MBO): De plek waar het aandeel vrouwen in techniek het laagst is.
4. Eerste baan: Waar veel jonge vrouwen alsnog de sector verlaten.

“Elk van die momenten is cruciaal,” vertelt Anne Marie. “In groep 7 weten kinderen wel dat huizen gebouwd worden, maar ze hebben geen idee wie dat doet, hoe dat werkt, of dat daar ook vrouwen bij betrokken zijn. In het mbo zien we dat minder dan 10% van de techniekstudenten vrouw is. En als vrouwen het toch proberen, vallen ze vaak uit bij hun eerste baan.”

Oorzaken: beeldvorming én bedrijfscultuur

Die uitval heeft meerdere oorzaken. Eén daarvan is beeldvorming. Techniek wordt nog te vaak geassocieerd met fysieke kracht, vies werk of ‘nerd zijn’. “Veel meiden denken: ik ben niet technisch genoeg. En als ze het wél willen, krijgen ze vaak van hun omgeving te horen: is dat wel iets voor jou?”

Daarnaast speelt de bedrijfscultuur een grote rol. “Je komt als 24-jarige vrouw een werkvloer op waar bijna iedereen man, wit en boven de 40 is. Dat alleen al zorgt voor afstand,” zegt Anne Marie. “En dan krijg je ook nog opmerkingen, of wordt er automatisch aangenomen dat jij de administratieve kracht bent. Dat is killing voor je motivatie.”

Femme Tech ontwikkelt daarom samen met Tech Your Future — een samenwerkingsverband tussen het Graafschap College, Saxion Hogeschool en Windesheim — een scan waarmee bedrijven zichzelf kunnen spiegelen. Zijn er bijvoorbeeld werkschoenen in kleinere maten? Is er passende kleding? Hoe wordt er omgegaan met zwangerschap? Maar ook: hoe is de cultuur? Worden vrouwen serieus genomen? Worden ze betrokken?

“Die scan moet bedrijven helpen zich voor te bereiden op meer diversiteit. Want de sector heeft het nodig. En de vrouwen óók.”

Meer dan alleen techniek

De technieksector is bij uitstek een plek waar je impact kunt maken op de samenleving. Denk aan de energietransitie, slimme mobiliteit, en zorgtechnologie. “En toch leeft het beeld dat je goed moet zijn in wiskunde of natuurkunde om ertussen te komen,” zegt Anne Marie. “Dat klopt niet. Techniek is zoveel breder. Je kunt er echt een verschil maken.”

Daarom organiseert Femme Tech dit najaar een groot event voor het mbo. In samenwerking met onderwijs en werkgevers willen ze techniekopleidingen aantrekkelijker maken voor meisjes. Niet door alles roze te verven, maar door opleidingen breder te positioneren. “Laat zien wat je met techniek kunt betekenen. Voor mensen, voor de wereld.”

Kleine stappen, grote verandering

Naast het grote werk richt Femme Tech zich ook op concrete, menselijke oplossingen. Zoals buddytrajecten. “Soms is er maar één meisje in een hele opleiding,” zegt Anne Marie. “Dan zorgen wij dat zij gekoppeld wordt aan een buddy of een netwerk. Zodat ze weet: ik sta er niet alleen voor. Wat mij overkomt, overkomt anderen ook.”

Er zijn inmiddels inspirerende voorbeelden van vrouwen die hun weg naar techniek pas later vonden. Tijdens een workshop bij de Talententuin ontmoette Anne Marie twee vrouwen: een projectleider en een werkvoorbereider in de bouw. Allebei waren ze eerst in de zorg begonnen. “Ik dacht dat ik daar meer menselijk contact zou hebben,” zei een van hen. “Maar nu spreek ik met leveranciers, monteurs, opdrachtgevers. Eigenlijk heb ik méér contact dan ooit.”

“Na ruim dertig jaar in de techniek zie ik dat veel van de uitdagingen van toen er nog steeds zijn,” zegt Anne Marie. “Maar ik zie ook dat er beweging is. Er is urgentie. En er is energie. En die willen we bundelen — juist hier in de regio.”