Samen bouwen aan een toekomstbestendige Achterhoek

Interview met Jan Willem van de Groep, aanjager toekomstbestendig bouwen

Hoe zorgen we ervoor dat wat we vandaag bouwen, ook over twintig jaar nog toekomstproof is? Niet alleen duurzaam, maar ook leefbaar, klimaatbestendig én betaalbaar? In de Achterhoek wordt daar hard aan gewerkt. Jan Willem van de Groep is door de regio aangesteld als aanjager toekomstbestendig bouwen.

Vanuit de thematafel Circulaire Economie heeft hij de opdracht gekregen om, samen met partners als CirkelRegio de Achterhoek, Samen Biobased Bouwen en 8RHK Ambassadeurs, te werken aan een uitvoeringsplan voor toekomstbestendig bouwen. Daarin vertaalt hij de handreiking van de provincie Gelderland naar concrete doelen, acties en voorbeeldprojecten. Het doel: een breed gedragen koers voor de regio, waarmee overheden, ondernemers en maatschappelijke partijen samen stappen zetten richting 2030.

In zijn rol adviseert hij gemeenten bij tenders, helpt beoordelingskaders opstellen en begeleidt projectteams. Tegelijk werkt hij als aanjager aan een brede regionale aanpak, waarin gemeenten, woningcorporaties, bouwbedrijven en maatschappelijke partijen samen toewerken naar een gedeelde ambitie voor 2030. “Wat we doen, noemen we toekomstbestendig bouwen,” vertelt Van de Groep. “Maar eigenlijk is toekomstbestendige gebiedsontwikkeling een betere term. Want het gaat niet alleen om het gebouw, maar om het hele gebied. Klimaat, biodiversiteit, gezondheid, betaalbaarheid – het hangt allemaal samen.”

Klimaatwinst begint bij ontwerp

Van de Groep heeft zijn roots in de energietransitie, maar richt zich sinds 2020 vooral op de materialentransitie in de bouw. Zijn focus: het gebruik van biobased materialen, die CO₂ opslaan in plaats van uitstoten. Maar toekomstbestendig bouwen is méér dan materiaalkeuze. “Je moet integraal kijken. Niet los nadenken over energie, water of groen, maar ontwerpen vanuit het geheel.”

Een voorbeeld? “Waterberging is inmiddels goed ingeburgerd – we leggen wadi’s aan om wateroverlast tegen te gaan. Maar droogte is net zo’n groot probleem. Je hebt dus oplossingen nodig die beide kanten bedienen. Denk aan groen in de wijk: dat helpt bij droogte, verkoelt bij hitte én draagt bij aan biodiversiteit. Zo kun je met één maatregel drie doelen raken.”

Slim combineren in plaats van stapelen

Volgens Van de Groep kan deze manier van bouwen prima binnen bestaande budgetten. “Veel opdrachtgevers denken: integraal betekent duurder. Maar dat hoeft helemaal niet. Je moet sowieso iets met water, groen, energie. Door slim te combineren, kun je efficiënter werken. Mits je ontwerpers daarvoor de ruimte geeft – en partijen in het proces bij elkaar brengt.”

De lat ligt hoog en dat is goed

Hoe staat de Achterhoek ervoor? “Zeker geen achterblijver,” zegt Van de Groep. “In Doetinchem gebeurt al veel – zij zijn onderdeel van de landelijke City Deal toekomstbestendige gebiedsontwikkeling. En corporaties als Wonion laten zien dat het anders kan. Het zou mooi zijn als meer partijen dat tempo durven volgen.”

Wat volgens hem nog mist, is structurele uitvoeringskracht. “We hebben veel kennis en enthousiasme, maar het succes hangt vaak nog af van de juiste persoon op de juiste plek. De uitdaging is om het breed te verankeren – en samen een nieuwe bouwpraktijk te ontwikkelen waarin we écht integraal denken en werken.”

Waarom hij doet wat hij doet

Het werk van Van de Groep draait niet alleen om plannen, processen en beleid. Uiteindelijk wil hij maatschappelijke impact maken. “Het mooiste is als ik hoor: als jij dat toen niet had aangewakkerd, was dit nooit van de grond gekomen. Dan weet je dat het zin heeft gehad. Daar doe ik het voor.”

Dat wil niet zeggen dat het altijd makkelijk is. “Ik werk veel met politiek, en de kleur van het beleid verandert soms sneller dan de richting die je probeert in te zetten. Maar als je ziet dat er écht iets in beweging komt – en dat mensen anders gaan denken en doen – dan geeft dat voldoening.”

Meedoen? Meld je aan

Van de Groep: “We willen toe naar een breed gedragen plan: wat verstaan we onder toekomstbestendig bouwen? Waar willen we als Achterhoek in de toekomst staan? En vooral: hoe gaan we dat sámen waarmaken?” Iedereen die daar een bijdrage aan wil leveren, is van harte welkom om aan te haken. Wil je iets delen of meedoen? Neem dan contact op via het netwerk van 8RHK ambassadeurs.