Achterhoekse leerkring krimp voor raads- en Statenleden
Eerste thema-avond: onderwijs
Maandag 22 oktober vond in het hagelnieuwe Gerrit Komrij College in Winterswijk de eerste van een viertal thema-avonden plaats. De locatie was treffend, omdat voor deze eerste bijeenkomst het thema onderwijs op het programma stond. Er waren vijftig geïnteresseerde deelnemers aanwezig, voornamelijk raadsleden van de acht Achterhoekse gemeenten. Het doel van deze zogenoemde leerkring is Achterhoekse gemeenteraadsleden en Gelderse Statenleden met de hulp van deskundigen bij te praten over de gevolgen van de bevolkingsontwikkeling in de Achterhoek.
De Achterhoek is door het Rijk aangewezen als anticipeerregio vanwege de bevolkingsdaling. De bevolking vergrijst en er worden minder kinderen geboren. Dit laatste, ook wel ontgroening genoemd, is de belangrijkste oorzaak van de krimp in de regio en heeft direct gevolgen voor onder andere het basis- en voortgezet onderwijs.
Volgens Roosje van Leer, krimpdeskundige bij kenniscentrum en adviesbureau STAMM CMO, is de krimp in het basisonderwijs een landelijk fenomeen, maar treft het de Achterhoek wel degelijk harder: “Kleine scholen worden nog kleiner en omdat een school per leerling geld krijgt van de overheid betekent minder leerlingen minder geld voor de school. Kleine scholen leveren niet per definitie slechter onderwijs dan grotere scholen, maar de groepen kunnen te klein worden om kwalitatief goed onderwijs te bieden”, aldus Van Leer.
Frans Stieber, algemeen directeur van Reflexis, bestuursorgaan van acht openbare basisscholen in de Achterhoek, deed onderzoek naar krimp in het basisonderwijs en de gevolgen. Hij hield het aanwezige publiek een aantal ontluisterende cijfers voor: “Uit de prognoses blijkt dat er in 2020 tienduizend basisschoolleerlingen minder zijn dan in 2010. Dit betekent de leegstand van zo’n zes voetbalvelden aan klaslokalen, ongeveer zevenhonderd onderwijsbanen die verloren gaan en een daling in de vergoeding vanuit de Rijksoverheid van veertig miljoen euro.”
Beide deskundigen gaven de toehoorders mee dat de kwaliteit van het onderwijs voorop moet staan. Om dat te bereiken moeten in de Achterhoek wel pijnlijke keuzes gemaakt worden, waarbij snel handelen essentieel is. Stieber: “Het is onrealistisch dat elk dorp zijn eigen openbare, Christelijke en Katholieke basisschool kan handhaven. Daar zijn straks simpelweg te weinig leerlingen voor.” Het komende decennium verdwijnen hoe dan ook basisscholen uit kleine kernen. Voor de gemeenten geldt dat samenwerken de enige optie is, in nauw overleg met de Achterhoekse schoolbesturen. De spreiding van alle scholen over het gebied zal namelijk goed op elkaar afgestemd moeten worden.
De deelnemers gingen tussendoor in groepjes ook met elkaar in gesprek aan de hand van een aantal stellingen, wat levendige discussies opleverde. Een opvallende suggestie die gedaan werd door één van de aanwezige raadsleden is te komen tot een Regionale onderwijsvisie, naar voorbeeld van de Regionale woonvisie die eerder gezamenlijk is vastgesteld door de Achterhoekse gemeenten.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken organiseert deze leerkring samen met de provincie Gelderland en de Regio Achterhoek in het kader van de Achterhoek Agenda 2020. Frans van Suylekom was als beleidsmedewerker namens het ministerie aanwezig en noemde de avond zeer inspirerend: “Ik merk dat de aanwezigen met de gegeven informatie direct actiegericht aan de slag gaan. Ik denk dan ook zeker dat het niet bij de woorden van vanavond zal blijven, maar dat deze én de volgende bijeenkomsten zullen resulteren in concrete daden waar de regio mee verder kan.”
Hieronder kunt u de presentaties downloaden die tijdens de thema-avond zijn vertoond, evenals de uitgeschreven muzikale intermezzo’s zoals ter plekke opgevoerd door muzikant Bart Kiers.
Presentatie Roosje van Leer, STAMM CMO
Presentatie Frans Stieber, Reflexis
Lied – Gezellig samen in de warme stal
Lied – Krimpen zonder kramp