Biobased vergaderpaviljoen De Marke geopend

Op 21 juni was de feestelijke opening van het biobased vergaderpaviljoen bij Agro-innovatiecentrum De Marke in Hengelo (Gld). Erik Koldewey, programmamanager De Innovatie Coöperatie: ‘Het paviljoen is het resultaat van vernieuwend naoberschap: de kracht van de regio benutten om de toekomst te ontdekken. Het paviljoen is een tastbaar startpunt om door te groeien naar een succesvolle biobased bouwketen in de regio, van boer tot bouwer.’

Innovatie Coöperatie

Het idee voor een biobased vergaderpaviljoen, geteeld in de Achterhoek, ontstond in 2022. Vanuit de behoefte aan samenwerking tussen verschillende partijen en de behoefte aan een vergaderplek bij Agro-innovatiecentrum De Marke. De Innovatie Coöperatie bracht bouwers en boeren bij elkaar en was de aanjager van dit initiatief. Erik Koldewey, programmamanager bij De Innovatie Coöperatie: ‘Volgens goed Achterhoeks ‘naoberschap’ gingen partijen samen aan de slag en leerden van elkaar: niet om in traditie te blijven hangen, maar juist om te vernieuwen en de toekomst te ontdekken. Met als resultaat dit prachtige paviljoen, dat nu dienst kan doen als inspiratie- en netwerkplek voor biobased teelten en bouwen. Het paviljoen heeft een tastbare en toegankelijke demonstratiefunctie en laat de mogelijkheden van materialen, gemaakt met biobased teelten, zien aan de landbouw, de bouw en andere ketenpartijen. Een keten die we nu nog verder willen uitbouwen.’

Klimaatpositieve bouw voor een toekomstbestendige regio

Het paviljoen is geplaatst op het terrein van Agro-innovatiecentrum De Marke in Hengelo (WUR). En dient als vergaderlocatie voor 8-10 personen. De uitgangspunten van het ontwerp zijn gewassen die goed teelbaar zijn door boeren in de Achterhoek. Ook is er geëxperimenteerd met verschillende (nieuwe) gewas-product combinaties, bijvoorbeeld wanden van verschillende gewassen strobouw (graan en hennep), vloerpanelen van kalkhennep en een plafond, ingeblazen met miscanthus. De voorbeelden van de materialen zijn direct toepasbaar voor de bouw. Deze manier van bouwen is volledig klimaatpositief: er is alleen al voor dit bescheiden gebouw voor circa 0,9 hectare gewassen verwerkt waarmee 9 ton CO₂-opslag wordt gerealiseerd. Dit is vergelijkbaar met vier jaar verwarmen van één huishouden met aardgas. Dit biedt veel kansen bij opschaling!

Nieuw perspectief voor de landbouw

Door biobased geteelde grondstoffen, zoals olifantsgras, hennep of stro, te gebruiken in plaats van bijvoorbeeld cement en beton, is het gebouw volledig met materialen uit de Achterhoek gebouwd. ‘Biobased teelten kunnen in de toekomst een mooie plek krijgen in de landbouw, doordat ze bijdragen aan natuur, het opslaan van CO₂ en bodemverbetering. Omdat het telen van deze gewassen kansrijk is voor de landbouw in de Achterhoek hebben verschillende partijen samengewerkt om in het paviljoen de mogelijkheden te laten zien. Dit biedt nieuwe perspectieven voor de landbouw’, aldus Koldewey.

Keteninnovatie

Een succesvolle biobased bouwketen vraagt om nieuwe samenwerkingen in de bouwketen oftewel keteninnovatie. De partners komen elkaar niet automatisch tegen: boeren en verwerkers kennen elkaar niet, evenals bouwers en toeleveranciers. Daarom heeft De Innovatie Coöperatie deze partijen bij elkaar gebracht en de samenwerking aangejaagd. Voor het ontwerp en ontwikkeling zijn ARX Architecten, Davids bouwkundig ontwerp- en adviesbureau en Van Campen Bouwgroep betrokken. Bij het bepalen van interessante teelten voor de regio (de grondstoffen voor het gebouw) en het betrekken van boeren bij het project zijn Samen Biobased Bouwen en Building Balance aangehaakt. Op Agro-innovatiecentrum De Marke wordt onderzoek gedaan naar de verschillende teelten voor biobased bouwen en is een demoveld te zien.

Foto: Fleur Brinke van Agro-innovatiecentrum De Marke en Mark Evers van Van Campen Bouwgroep, eigenaar van het paviljoen, planten een miscanthuspol als opening van het biobased paviljoen. (Fotograaf Anja Onstenk).