Transitieatlas brengt effect van beleidskeuzes in kaart

Promoveert De Graafschap in 2013? Met die prikkelende vraag maakten Achterhoekse raads- en Statenleden kennis met het instrument transitieatlas tijdens de afsluitende avond van een leerkring. Uiteraard stond niet De Graafschap centraal, maar de demografische transitie en de uitdagingen die dit met zich meebrengt voor de Achterhoek.

Tijdens de vier voorgaande leerkringavonden stonden de thema’s onderwijs, zorg, voorzieningen en economie/arbeidsmarkt centraal. Ditmaal konden de aanwezigen een vingeroefening met krimpkeuzes doen, waarbij Noordoost Fryslân als oefengebied werd gebruikt. Kees Stob van het bureau Public Result introduceerde het instrument en de mogelijkheden ervan aan de hand van de thema’s onderwijs, wonen en zorg. De aanwezigen gingen in subgroepjes aan de slag om relevante multiple choice vragen én antwoorden te bedenken, die moesten helpen bij de discussie over deze drie thema’s.

De vragen werden direct toegepast tijdens het tweede deel van de avond. Met behulp van stemkastjes konden de aanwezigen antwoord geven op de vragen, waarna de ruimtelijke en financiële vertaling van alle keuzes voor de voorbeeldregio Noordoost Fryslân werd gemaakt. Het instrument laat zien welke normen, waarden en criteria belangrijk worden gevonden bij het maken van keuzes op het gebied van bijvoorbeeld het voorzieningenaanbod. Het gaat hierbij vooral om keuzes en ingrepen die vragen om een regionale en intersectorale afstemming.

Er kwam een aantal opvallende resultaten naar voren. Zo vonden 4 op de 5 deelnemers dat de aanwezigheid van een basisschool niet noodzakelijk is voor de leefbaarheid van een dorp of kern en hetzelfde aandeel was van mening dat een basisschool niet per se in het eigen dorp hoeft te blijven, maar ook in een buurdorp mag staan. Verder meende zo’n 95% dat de bestaande woningvoorraad in de Achterhoek momenteel niet voldoet aan de toekomstige kwaliteitseisen en bleek dat ruim 80% de visie deelt dat je met het bouwen van woningen de krimp niet kunt bestrijden.

Oproep van de provincie Gelderland, medeorganisator van de leerkring, was om “de burger niet te onderschatten”. Inwoners moeten bij dit soort wezenlijke keuzes in hun gemeente vroegtijdig worden betrokken en zijn dan, in gezamenlijkheid en samen met het gemeentebestuur, tot verrassend veel in staat.

Een overgrote meerderheid van zo’n 90% betitelde de transitieatlas als een nuttig instrument, waar zij graag met de inwoners van hun eigen gemeente mee aan de slag zouden willen. Maar er werd ook verder gekeken dan eigen gemeentelijke belangen. “Je komt er niet door alleen voor je eigen gemeente een verkiezingsprogramma te schrijven, dat zou je eigenlijk regiobreed moeten doen!”, aldus één van de deelnemende raadsleden.

In bijgaand document vindt u de resultaten van de stemming van deze avond, met exacte percentages: Resultaten stemming transitieatlas_25 maart 2013